İslamiyet öncesi yazılı Türk edebiyatı dönemi 8. yüzyıldan -Göktürk Yazıtlarının yazılmasıyla- başlar 10. yüzyıla -Karahanlıların İslamiyet'i kabulü- kadar devam eder. Türklerin en eski yazılı eserleri 6. yüzyıla ait olan Yenisey Yazıtlarıdır. Ancak bunlar belge niteliği taşımamaktadırlar. Çünkü bunların çoğu okunamayacak kadar yıpranmışlardır. Okunabilenlerin mezar taşı olmalarından dolayı pek bir önemi yoktur. Bu bakımdan Türk tarihi ve edebiyatının ilk yazılı ürünü olarak Göktürk Yazıtları kabul edilmektedir. Göktürklerden sonra ise Uygur Türkleri daha çok dini içerikli metinler yazmışlardır.
Orhun Abideleri:
- Göktürk Abideleri,Orhun Yazıtları olarak da adlandırılır.
*720 de Vezir Tonyukuk Yazıtları(Kendisi yazmıştır)
*732 de Kültigin Yazıtları Yoluğ Tigin yazmıştır
*735 te Bi,lge Kağan Yazıtları Yoluğ Tigin yazmıştır
-Yazıtlarda Göktürk Alfabesi kullanılmış
-Türklerin özgürlüğü adına içte ve dışta verdikleri savaşlar anlatılmıştır
--Bu yazıtları 1893 tarihinde Danimarkalı Wilhem Thompsen çözmüştür..
-İlk Türk adının geçtiği yazıtlardır.
-Devleti yönetenlerle yönetilenlerin karşılıklı görevleri anlatılır.
-Türk edebiyatının ilk şahederidir
Uygur Metinleri
Bu metinler Uygurca’dır.Buda‘nın hayatını anlatan ALTUN YARUK ve
SEKİZ YÜKMEK
ESKİ TURFAN ŞARKILARI
TÜRKÇE MANİ METİNLERİ
Bu dönem yazılı edebiyatın temel özellikleri şöyledir:
- Bu dönemdeki ürünler Göktürkçe ve Uygurca ile verilmiştir.
- Hem sade halk diline dayalı bir anlatım, hem de sanatlı bir söylev diliyle yapılan anlatım kullanılmıştır.
- Hem dini hem de din dışı ürünler verilmiştir.
-Uygur metinlerinde Çince'nin etkisi vardır. Ancak Göktürk metinlerinde saf Türkçe kullanılmıştır.
